Wszelkiego rodzaju ekrany i urządzenia elektroniczne, które nas otaczają, są super. Mogą być źródłem rozrywki, edukacji, polepszać naszą koncentrację i produktywność. Dla niektórych są one wręcz źródłem utrzymania. Jednak zdawać by się mogło, że w obecnych czasach przejęły one całkowitą kontrolę nad naszym życiem. Chyba nie jest przesadą stwierdzenie, że wielu osobom ciężko byłoby się obejść bez nich choćby przez jeden dzień. Jeżeli zastanawiasz się, w jaki sposób odzyskać kontrolę nad ilością czasu spędzanego w wirtualnym świecie, czytaj dalej. Dowiesz się, dlaczego praktycznie każdemu z nas przyda się detoks cyfrowy!
Czym jest detoks cyfrowy?
Detoks cyfrowy to nic innego jak przerwa od urządzeń elektronicznych czy gadżetów. Pozwala on na odbudowanie więzi z samym sobą i z otaczającym światem. Dlaczego warto go sobie zafundować? Ponieważ w życiu są ważniejsze rzeczy niż telewizja, laptop, tablet czy smartfon. Zanim jednak wpadniesz w panikę, uspokajamy: chodzi jedynie o tymczasową przerwę. Chyba że uznasz, że warto pewne zmiany wprowadzić na stałe.
Komu się przyda?
Z detoksu cyfrowego skorzysta każdy, kto ma problem z „odłączeniem się” i zachowaniem równowagi między pracą a życiem prywatnym. Wskutek rozpowszechniania się technologii takich jak laptopy czy smartfony, jesteśmy pod presją, by stale być na bieżąco i w kontakcie ze wszystkimi. Nawet po wyjściu z biura zdarza nam się sprawdzać wiadomości lub powiadomienia z pracy. Mimo że na pierwszy rzut oka może się to wydawać błahe, na dłuższą metę może prowadzić do wyczerpania mentalnego, a także interferować z życiem osobistym (1). Nie zapominajmy jednak, że detoks cyfrowy może się przydać nawet najmłodszym!
6 korzyści detoksu cyfrowego
Detoks cyfrowy to nie obowiązek, a bardzo korzystna przerwa dla zdrowia mentalnego, emocjonalnego i fizycznego. Daj swoim oczom, umysłowi i ciału odpocząć i zregenerować siły. Oto co da Ci detoks cyfrowy praktykowany co jakiś czas:
1) Odpoczynek dla oczu
Ile godzin dziennie spędzasz przed ekranem? 6, 8, 12? A może więcej? Badanie opublikowane w czasopiśmie BMJ Open Ophthalmology szacuje, że ponad połowa użytkowników komputera cierpi na cyfrowe nadwyrężenie wzroku. Jest to spowodowane napięciem związanym z widzeniem obuocznym i suchością oczu, czyli stanem, w którym oczy nie produkują wystarczającej ilości łez (2). Przechodząc na detoks (im dłuższy okres, tym lepiej), dajesz swoim oczom czas na odpoczynek i regenerację.
2) Większa uważność
Niełatwo jest być uważnym, gdy nieustannie bombardują nas SMSy, e-maile, powiadomienia z mediów społecznościowych i przygnębiające wiadomości z całego świata. Na szczęście robiąc sobie wolne od ekranu, nabywasz większą świadomość własnych myśli i emocji. Dzięki mniejszej liczbie czynników rozpraszających możesz na nowo nawiązać więź z samym sobą, rodziną i przyjaciółmi.
3) Lepsze relacje międzyludzkie
Wyobraź sobie następującą sytuację. Siedzisz z grupą ludzi (może to być rodzina, przyjaciele, współpracownicy), ale w gruncie rzeczy nie ma zbyt wiele czasu na rozmowę. Zamiast tego, wszyscy są przyklejeni do swoich telefonów! Brzmi znajomo? Praktykując cyfrowy detoks, uczysz się odkładać technologię na bok. Dzięki temu masz więcej przestrzeni do spędzania czasu z ludźmi wkoło.
4) Zdrowy sen
Masz problemy z zasypianiem? Opublikowana w zeszłym roku metaanaliza (dotycząca ponad 35 000 uczestników w 23 badaniach) wykazała, że uzależnienie od Internetu prowadzi do problemów ze snem, w tym do znacznego zmniejszenia liczby przespanych godzin (3). Jeśli chcesz zapewnić sobie lepszą jakość snu w nocy, spróbuj przeprowadzić cyfrowy detoks.
5) Zwiększona produktywność
Urządzenia cyfrowe mają zarówno wiele zalet, jak i wad. Dzięki odpowiednim narzędziom i aplikacjom możesz wykonać wiele pracy w krótkim czasie. Jednak istnieje również wiele czynników rozpraszających, które mogą skutecznie stanąć na przeszkodzie efektywnej pracy. Jeśli więc uważasz, że Twoja produktywność spada, zrób szybki detoks, by oczyścić głowę, dzięki czemu będziesz mógł skupić się na tym, co naprawdę ważne.
6) Redukcja uczucia niepokoju i poprawa zdrowia mentalnego
Internet to niesamowite narzędzie, jednak przy chwili nieostrożności łatwo można zaginąć w jego przestworzach. Pomyśl o wszystkich złych wiadomościach, które widzisz, o wszystkich przestępstwach i katastrofach naturalnych. Z kolei media społecznościowe przepełnione są wizerunkami idealnego życia, przez które łatwo można wpaść w kompleksy. Odcinając się od Internetu, możesz oszczędzić sobie niepokoju i zregenerować siły mentalne.
Jak często robić sobie detoks cyfrowy?
Skoro znasz już wszystkie korzyści płynące z cyfrowego detoksu, pewnie zastanawiasz się, jak często należy go stosować. Cóż, nie ma tu dobrej lub złej odpowiedzi. Możesz po niego sięgać tak często, jak chcesz. Możesz nawet robić sobie mini detoksy cyfrowe każdego dnia, jeśli tylko zapragniesz.
Na przykład jeśli Twoja praca wiąże się z komputerem, możesz „wyłączyć się” podczas przerwy na lunch. Możesz wyciszyć powiadomienia w telefonie, aby nie kusiło Cię co chwilę je sprawdzać. Zamiast tego przejdź się na spacer i podziwiaj widoki. Porozmawiaj z ludźmi. Spisz swoje myśli w dzienniku. Zrób coś, co nie wymaga patrzenia w ekran!
Jak przeprowadzić detoks cyfrowy?
Istnieje wiele różnych sposobów na cyfrowy detoks, ale najważniejsze jest to, aby trzymać się z dala od wszystkich ulubionych urządzeń cyfrowych. Należą do nich komputery, tablety, smartfony, inne telefony, e-czytniki, a nawet telewizor. W momencie, w którym przestajesz korzystać z ww. urządzeń i odłączasz się cyfrowego świata, jesteś na detoksie. Podążaj za tymi wskazówkami, aby odnieść sukces w programie cyfrowego detoksu:
1) Przygotuj plan
Trudno jest przejść przez jakikolwiek rodzaj detoksu bez planu. Wiesz, jak uzależniające są urządzenia cyfrowe, więc działanie na oślep po prostu nie będzie skuteczne. Istnieje bowiem ryzyko, że dopadłby Cię lęk przed przegapieniem czegoś ważnego (tzw. FOMO). Tak więc, przechodząc do konkretów, oto co warto zawrzeć w planie detoksu cyfrowego:
- Zajęcia niezwiązane z ekranami – co będziesz robić przez cały czas, gdy nie będziesz mieć dostępu do ulubionych urządzeń
- Co chcesz osiągnąć – w jakim celu podejmujesz to wyzwanie i co chcesz wynieść z tego doświadczenia
- Rozpiska czasowa – o jakiej porze dnia lub tygodnia chcesz robić sobie detoks? Jak tylko wyznaczysz termin, zaklep go w swoim kalendarzu.
2) Bądź realistyczny
Przejście przez Twój pierwszy detoks nie będzie łatwe. W końcu jak często sprawdzasz swój telefon w ciągu dnia? Gwałtowne całkowite odcięcie się od ekranów na dłuższą metę może przynieść więcej szkody niż pożytku. Warto więc zadbać o realistyczne cele. Nie planuj tygodniowego detoksu, jeśli nie jesteś w stanie wytrwać offline przez pół dnia. Stawiaj drobne kroki, a kiedy już będziesz się czuł komfortowo z mini detoksami, możesz próbować przejść do następnego poziomu!
3) Daj znać znajomym i rodzinie
Wymaga tego uprzejmość – przecież nie chcesz chyba, aby ich życie nie stanęło w miejscu, zwłaszcza jeśli czekają na Twoją odpowiedź w jakiejś ważnej sprawie. Na przykład, jeśli masz w pracy dyżur w weekend, powiedz osobie odpowiedzialnej, że nie będziesz dostępny, aby mogła poszukać kogoś innego, kto Cię zastąpi. Podobnie członkowie Twojej rodziny mogą się zaniepokoić i zadzwonić na policję, jeśli nie będą mogli się z Tobą skontaktować!
4) Wyznacz w domu przestrzeń wolną od ekranów
Może to być sypialnia, kuchnia, weranda, garaż, itp. Najważniejsze, by w danym pomieszczeniu nie było żadnych urządzeń cyfrowych, które mogłyby Cię kusić. Być może warto taką zmianę wprowadzić na stałe, abyś zawsze mógł skorzystać z takiej przestrzeni, kiedy tylko będziesz potrzebować szybkiej przerwy od cyfrowego świata.
5) Spisuj swoje doświadczenia w dzienniku
Prowadzenie dziennika przynosi wiele korzyści. Zapisywanie swoich myśli i uczuć podczas sesji detoksykacji może być terapeutyczne. Możesz zapisywać wszystkie czynności, które chciałbyś wykonać następnym razem. Ponadto zawsze fajnie jest spojrzeć wstecz i przeczytać stare wpisy w dzienniku, aby zobaczyć, jak daleko zaszedłeś w swojej podróży!
6) Uczyń z detoksu nawyk
Najprostszym sposobem, aby detoksykacja stała się regularnym zjawiskiem w Twoim życiu jest przekształcenie jej w nawyk. Tworzenie nawyków wymaga czasu, dyscypliny i zaangażowania, a to może trwać od 18 do 254 dni, aby oficjalnie przekształcić rutynę w nawyk (4).
Tak więc, aby detoksykacja stała się nawykiem, spróbuj codziennie przeprowadzić mini detoks. Poprzez konsekwentne „odłączanie się” o tej samej porze każdego dnia w końcu przyzwyczaisz się do nowej, wolnej od urządzeń rutyny!
Wniosek
Trudno sobie wyobrazić życie bez urządzeń cyfrowych, nieprawdaż? Niemal każdego dnia używamy ich zarówno do pracy, jak i dla przyjemności. Jednak w świecie offline dzieje się tak wiele, że ważne jest, aby pozostać w kontakcie ze wszystkim, co nas otacza. Cyfrowy detoks pomoże Ci cieszyć się tym, co najlepsze w świecie cyfrowym i offline, więc weź pod uwagę wskazówki, którymi podzieliliśmy się w tym artykule!
Źródła
(1) Blackburn, Nikhita, and Helen Rayner. “Type and the Always-on Culture – A Research Study from The Myers-Briggs Company.” The Myers-Briggs Company, 2019, https://ap.themyersbriggs.com/content/Type_and_the_always_on_culture__TheMyersBriggsCo_2019.pdf
(2) Sheppard, Amy L, and James S Wolffsohn. “Digital eye strain: prevalence, measurement and amelioration.” BMJ open ophthalmology vol. 3,1 e000146. 16 Apr. 2018, doi:10.1136/bmjophth-2018-000146
(3) Alimoradi, Zainab et al. “Internet addiction and sleep problems: A systematic review and meta-analysis.” Sleep medicine reviews vol. 47 (2019): 51-61. doi:10.1016/j.smrv.2019.06.004
(4) Lally, Phillippa, et al. “How Are Habits Formed: Modelling Habit Formation in the Real World.” European Journal of Social Psychology, vol. 40, no. 6, 2009, pp. 998–1009. Crossref, doi:10.1002/ejsp.674.
