Jedzenie. Większość z nas wprost za nim przepada. Dosłownie nie możemy bez niego żyć. Czy wiesz jednak, że nie każda żywność, która trafia do naszych ust jest w gruncie rzeczy odżywcza? Prawda jest taka, że wiele z naszych ulubionych przekąsek – frytki, lody, słodycze i inna przetworzona żywność – jest bardzo ubogich w składniki odżywcze. Jasne, są smaczne, jednak nie idą w parze ze zdrowym odżywianiem!
Co więc się dzieje, gdy nie dostarczamy organizmowi niezbędnych składników odżywczych z pożywienia? Czy możemy je otrzymać z innych źródeł? Dlaczego właściwa dieta jest kluczowa? Czytaj dalej, a my odpowiemy na te wszystkie pytania – i wiele innych – w tym artykule!
Table of Contents
Dieta wysokiej jakości powinna stanowić podstawę
Aby żyć długo, zdrowo i szczęśliwie, potrzebna nam jest właściwa dieta. Trudno jest cieszyć się życiem, gdy jest się chorym i nie można wykorzystać swojego potencjału w 100%. Wynika to z faktu, że dobra dieta pozwala nam prawidłowo funkcjonować, rozwijać się i korzystać z życia!
Czym tak naprawdę jest zdrowe odżywianie?
Najprościej mówiąc, chodzi o spożywanie właściwych pokarmów w dobrych ilościach. Przez „właściwe” pokarmy mam na myśli żywność bogatą w składniki odżywcze z różnych grup, takich jak:
- Produkty spożywcze bogate w białko
- Ziarna
- Warzywa
- Owoce
- Nabiał
Zapewniając swojemu ciału dostęp do zdrowej żywności, ograniczasz ryzyko podjadania wysokokalorycznych (ale ubogich pod względem odżywczym) pokarmów i napojów.
Właściwa dieta to w dużej mierze kwestia wyboru
Przy współczesnym dostępie do żywności wszelkiego rodzaju, wydaje się, że dobre odżywianie jest jedynie jedną z wielu opcji. Zapracowany styl życia sprawia, że stajemy się leniwi, jeśli chodzi o jedzenie. Wiele osób woli jeść to, co jest bardziej dostępne i łatwiejsze do przygotowania, bez względu na to, jak bardzo jest to niezdrowe.
Śmieciowe jedzenie jest tanie i łatwo dostępne. Nie wymaga dosłownie żadnego przygotowania – wystarczy za nie zapłacić i już można jeść.
Z drugiej strony, zdrowa i pożywna żywność jest zdecydowanie droższa. Wymaga również przygotowania, co oznacza poświęcenie czasu na przyrządzenie i nadanie odpowiedniego smaku.
Niestety, wiele osób po prostu nie ma zarówno wystarczająco pieniędzy, jak i czasu, aby codziennie przygotowywać pożywne posiłki. Często muszą się więc zadowolić śmieciowym jedzeniem.
Dlaczego zdrowe odżywianie jest ważne?
Jeśli spędziłeś większość swojego życia, stosując niezdrową dietę, to czeka Cię nie lada wyzwanie. Cofnięcie utrwalanych przez całe życie niezdrowych nawyków żywieniowych nie będzie łatwe. Jest to jednak wykonalne, a najlepiej będzie, jeśli zaczniesz jak najszybciej (może nawet i dzisiaj)! Aby uświadomić Cię, jak ważne jest dobre odżywianie, przedstawiamy Ci 10 korzyści stosowania właściwej diety:
1) Wsparcie podstawowych funkcji w ciele
Składniki odżywcze pochodzące ze spożywanej przez nas żywności wspomagają wzrost, utrzymanie i naprawę komórek oraz tkanek w organizmie. Na przykład, witamina A jest potrzebna dla zdrowego wzroku, a witamina D wspomaga zdrowy układ odpornościowy. Jak można sobie wyobrazić, niedobór istotnego składnika odżywczego może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
2) Korzystny wpływ na zdrowie układu krążenia
Kiepska dieta, połączona z siedzącym trybem życia, może prowadzić do chorób układu krążenia. Unikaj więc pokarmów bogatych w tłuszcze trans lub tłuszcze nasycone. Te rodzaje tłuszczu uznawane są za szkodliwe, ponieważ podnoszą poziom tzw. złego cholesterolu (LDL), obniżając jednocześnie poziom dobrego cholesterolu (HDL).
3) Poprawa odporności
W dzisiejszych czasach, bardziej niż kiedykolwiek, potrzebujemy sprawnego układu immunologicznego. Sięganie po odżywczą żywność pomoże Twojemu organizmowi w walce z wirusami, bakteriami i innymi patogenami z otoczenia.
4) Lepsza kondycja i zdrowa masa ciała
Liczby na wadze są dobrym wskaźnikiem tego, czy odżywiasz się prawidłowo. Niedożywienie może bowiem działać na różne sposoby. Można być szczupłym i mieć BMI poniżej normy lub cierpieć na otyłość i mimo to być niedożywionym. Zmieniając dietę na lepsze, można spodziewać się, że masa ciała pójdzie w górę lub dół – w zależności od tego, czego akurat potrzebuje organizm.
5) Pozytywny wpływ na wygląd
Zdrowe odżywianie wpływa również na to, jak wyglądamy. Na przykład osoby spożywające warzywa oraz żywność bogatą w zdrowe tłuszcze (taką jak tłuste ryby, awokado czy orzechy) mogą liczyć na gładszą i mniej podatną na trądzik skórę.
6) Spowolnienie procesu starzenia
Wszyscy się kiedyś zestarzejemy, jednak zdrowa dieta może pomóc spowolnić ten proces. Nie trzeba wydawać fortuny na masaże twarzy czy zabiegi kosmetyczne. Wystarczy zmienić dietę na zdrowszą, by zauważyć różnicę.
7) Zdrowa ciąża
Bez względu na płeć, jeśli bierzesz pod uwagę posiadanie potomstwa w przyszłości, powinieneś zadbać o swoje zdrowie. W przeciwnym razie może na tym ucierpieć Twoja płodność. Ponadto kobiety mają znacznie większe szanse na udaną ciążę (terminowe urodzenie zdrowego dziecka), jeśli same są zdrowe.
8) Poprawa zdrowia psychicznego
Tak, jedzenie, które jesz, ma wpływ na ogólne zdrowie psychiczne. Czy wiesz, że kwasy tłuszczowe omega-3 pomagają wspierać zdrowy mózg? Omega-3 występuje w tłustych rybach, więc upewnij się, że uwzględniasz je jako część swojej diety. Jeśli nie jesteś fanem ryb lub owoców morza, możesz rozważyć suplementację naszym Ultra czystym olejem rybnym Omega-3.
9) Mniejsze ryzyko chorób przewlekłych
Życie z chorobą przewlekłą to nie zabawa, zwłaszcza w momencie, gdy jej objawy ulegają zaostrzeniu. Na szczęście zdrowe odżywianie może zmniejszać ryzyko wystąpienie chorób przewlekłych.
Ale co w wypadku, gdy już się choruje?
Zdrowe odżywianie może pomóc w złagodzeniu objawów choroby. Na przykład, jeśli cierpisz na cukrzycę typu 2, ale będziesz unikać pokarmów wysokowęglowodanowych, które podnoszą poziom insuliny, możesz być w stanie kontrolować swoją cukrzycę.
10) Zdrowy zastrzyk energii
Odżywiając się prawidłowo, możesz liczyć na uczucie wigoru i zastrzyk energii. To dlatego, że zdrowa dieta oznacza, że otrzymujesz odpowiednią ilość makroskładników dostarczających energię – węglowodanów, białek i tłuszczów nienasyconych (czyli tzw. „dobrego” rodzaju tłuszczu).
Twoje ciało potrzebuje tych niezbędnych składników odżywczych
Do prawidłowego funkcjonowania organizm potrzebuje 6 podstawowych składników odżywczych – białka, węglowodanów, tłuszczu, wody, witamin i minerałów. Dzielą się one na dwie kategorie: makroskładniki i mikroskładniki.
1) Makroskładniki
Nasz organizm potrzebuje większych ilości tych makroskładników (zazwyczaj mierzonych w gramach). Ten rodzaj składników odżywczych dostarcza organizmowi energii. Istnieją 4 rodzaje makroskładników odżywczych:
- Białko
- Węglowodany
- Tłuszcze
- Woda
W poniższej tabelce znajdziesz informację o najlepszych źródłach makroskładników:
| Białko | Owoce morza, mięso, drób, jaja, orzechy, nasiona, produkty mleczne |
| Węglowodany | Pełne ziarna, pszenica, ziemniaki, rośliny strączkowe, kukurydza, fasola, bogate w błonnik owoce, warzywa bogate w skrobię |
| Tłuszcze | Tłuste ryby, jaja, orzechy, nasiona, awokado, oliwa z oliwek, olej arachidowy, ser, nabiał |
| Woda | Woda pitna, ogórki, pomidory, pomarańcze, orzechy kokosowe |
2) Mikroskładniki
Nasz organizm potrzebuje mniejszych ilości mikroelementów, dlatego są one zazwyczaj mierzone w miligramach lub mikrogramach. Istnieją 2 rodzaje mikroelementów:
- Witaminy – wyróżniamy ich 13:
* Kompleks 8 witamin z grupy B – B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9 i B12
* Witaminy A, C, D, E i K
- Minerały
* Główne minerały – potrzebujesz ich więcej niż minerałów śladowych. Zaliczamy do nich m.in. wapń, magnez, sód i fosfor.
* Minerały śladowe – są nadal niezbędne, ale nie potrzebujesz ich w dużych ilościach. Przykładami są żelazo, mangan, cynk, miedź, jod, selen i fluor.
Oto najlepsze źródła mikroskładników:
| Witamina A | Wątroba, ryby, marchew, brokuły, kabaczek, wzbogacone płatki śniadaniowe |
| Witamina C | Papryczki chili, brokuły, jarmuż, pomarańcze, cytryny, truskawki |
| Witamina D | Wątroba, łosoś, olej z wątroby dorsza, czerwone mięso, żółtka jaj, żywność wzbogacona |
| Witamina E | Migdały, nasiona słonecznika, orzechy laskowe, orzeszki ziemne, awokado |
| Witamina K | Jarmuż, szpinak, sałata, brokuły, kalafior, kapusta |
| Witaminy B | Wątroba, jaja, owoce morza, nabiał, nasiona, drób, mięso |
| Minerały | Orzechy, nasiona, podroby, jaja, fasola, skorupiaki, warzywa |
Żywność czy suplementy – co jest najlepszym źródłem składników odżywczych?
Cenne składniki odżywcze można dostarczać organizmowi albo wraz z pożywieniem, albo poprzez suplementy. Oczywiście natura chciała, abyśmy wszystkie składniki odżywcze czerpali z pokarmu. Różne rodzaje żywności zawierają szeroką gamę składników odżywczych, w tym te nieistotne (ale nadal bardzo korzystne), takie jak flawonoidy, karotenoidy i inne fitochemikalia.
Jak się pewnie domyślasz, żywność jest o wiele lepszym źródłem składników odżywczych niż jakikolwiek suplement! Co więcej, żaden suplement nigdy nie będzie smakował tak dobrze jak prawdziwe jedzenie.
Mimo że suplementy nie zastąpią jedzenia, nie zostały stworzone zupełnie bez powodu. Przyjmijmy, że cierpisz na niedobory związane z odżywianiem, ale na co dzień nie masz dostępu do żadnych dobrych źródeł spożywczych danych składników. W takim przypadku suplementy zdecydowanie okazują się praktycznym rozwiązaniem.
W zależności od potrzeb możesz sięgnąć po suplement jednego składnika lub kombinacji wielu składników odżywczych, jak np. multiwitamina.
Kto powinien rozważyć włączenie suplementów diety do swojego stylu życia?
Nie każdy potrzebuje suplementów, ale wielu osobom mogą się przydać. Dotyczy to zwłaszcza:
- Osób, które nie stosują zdrowej, zbilansowanej diety i mogą mieć niedobory niektórych – lub wielu – składników odżywczych
- Osób z problemami z trawieniem, których ciało może nie przyswajać ważnych składników odżywczych z pożywienia
- Starszych osób, które ze względu na wiek również mogą zmagać się z ograniczonym przyswajaniem składników odżywczych
- Osób, które ze względu na stosowanie pewnych leków, także nie przyswajają niektórych składników odżywczych.
Wybór właściwego suplementu
Suplementy diety są ogólnie bezpieczne w użyciu, jednak należy pamiętać o tym, że suplement suplementowi nierówny. Zanim zaczniesz przyjmować jakikolwiek suplement, najlepiej zasięgnij porady specjalisty.
Być może uznasz to za przesadę – zwłaszcza jeśli znasz ludzi, którzy stosują suplementy bez uprzedniej konsultacji z lekarzem. Pamiętaj jednak, że zbyt duża ilość niektórych składników odżywczych może być szkodliwa. Na przykład nadmiar witaminy A może być toksyczny, natomiast nadwyżka wapnia może prowadzić do schorzenia zwanego hiperkalcemią.
Pozwól więc, aby ktoś wykwalifikowany ocenił Twoje indywidualne potrzeby. Porozmawiaj ze swoim lekarzem, zwłaszcza jeśli przyjmujesz jakieś leki, jesteś w ciąży lub karmisz piersią. Dodatkowo możesz również porozmawiać z dietetykiem lub specjalistą ds. żywienia o swoich potrzebach żywieniowych.
Myśli końcowe
Teraz, kiedy już wiesz, dlaczego prawidłowe odżywianie jest ważne, czy jesteś gotowy, aby zacząć przejmować kontrolę nad swoją dietą? Rozpocznij swoją podróż do zdrowego odżywiania od podjęcia zobowiązania. Zacznij od zrobienia porządków w swojej spiżarni i wyrzucenia niezdrowego, śmieciowego jedzenia do kosza. Następnie zastąp je pełnowartościowymi i nieprzetworzonymi produktami spożywczymi. Wiem, łatwiej powiedzieć niż zrobić. Pamiętaj też, że w razie potrzeby zawsze można uzupełnić niedobory odpowiednimi suplementami.
