Pozbądź się infekcji grzybiczej z naszą dietą przeciwgrzybiczą

Wszędzie roi się od różnych „diet-cud”, jednak dieta przeciwgrzybicza do nich nie należy. Każdy, kto zmagał się kiedykolwiek z kandydozą potwierdzi, że odpowiednia dieta może pomóc zapanować nad przerostem drożdżaków Candida, a dzięki temu złagodzić objawy. Jeśli i Ty masz doświadczenie z infekcjami grzybiczymi, wiesz na pewno, że symptomy te bywają nieznośne. Zalecana przez nas dieta jest dość mocno restrykcyjna, ale biorąc pod uwagę korzyści, naprawdę warto spróbować. Zastanówmy się więc dziś, czym jest dieta przeciwgrzybicza i w jaki sposób pomaga się rozprawić z drożdżakami.

Candida – co to takiego?

Candida to rodzaj drożdży (grzybów) obecnych w ludzkim ciele. Żyją one na skórze oraz w ciepłych i wilgotnych miejscach, takich jak jama ustna, gardło, jelita czy genitalia. Należą do flory fizjologicznej człowieka, na którą składają się grzyby, bakterie, wirusy i inne mikroby zamieszkujące ludzki organizm.

Rodzaj grzybów Candida obejmuje ponad 150 gatunków, ale tak naprawdę tylko 5 gatunków inwazyjnych odpowiada za aż 90% infekcji wywołanych przez Candida. Są to Candida albicans, Candida glabrata, Candida tropicalis, Candida parapsilosis i Candida krusei (1).

Co zwiększa ryzyko infekcji grzybiczych?

Drożdżaki Candida są ogólnie niegroźne, jednak mogą powodować negatywne konsekwencje, gdy dojdzie do ich przerostu. Oto kilka czynników ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji grzybiczych:

• Przyjmowanie antybiotyków. Zabijają one zarówno złe, jak i dobre baterie, które na co dzień pozwalają utrzymać patogeny pod kontrolą. Ich niedobór prowadzi do zachwiania równowagi flory fizjologicznej.
• Niezdrowa dieta bogata w cukier i przetworzoną żywność. Istny raj dla drożdżaków Candida!
• Podwyższony poziom stresu i osłabiony układ odpornościowy również mogą sprzyjać rozmnażaniu się drożdżaków Candida.
• Osoby z nieleczoną cukrzycą także są w grupie podwyższonego ryzyka.
• Kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną. Może ona zaburzać równowagę w mikrobiomie.
• Kobiety w ciąży – zmiany hormonalne zmieniają równowagę pH w pochwie.
• Obcisła bielizna, która zatrzymuje ciepło i wilgoć.

Objawy infekcji początkowo mogą być łagodne i lekko dokuczliwe: zmęczenie, znużenie, gazy, zaparcia i wzdęcia. Jednak nieleczone mogą przerodzić się w: pleśniawki jamy ustnej, nawracające infekcje dróg moczowych, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, chorobę Leśniowskiego-Crohna, bóle stawów oraz infekcje grzybicze skóry i paznokci (2).

Czy dieta przeciwgrzybicza pomaga zwalczać infekcje grzybicze?

Oprócz przyjmowania leków przeciwgrzybiczych dobrą strategią jest stosowanie diety przeciwgrzybiczej. Jeśli drożdże nie będą miały się czym żywić, w końcu umrą. Oczywiście, nie stanie się to z dnia na dzień, ale to dobry początek. Plus, można uniknąć wszystkich paskudnych skutków ubocznych leków przeciwgrzybiczych, takich jak swędzenie, pieczenie, ból brzucha, biegunka, wysypka, i inne (3).

Co więcej, taka dieta może pomóc w zapobieganiu nawrotom infekcji. Dobrym pomysłem może być nawet trzymanie się diety przeciwgrzybiczej również wtedy, gdy zagrożenie już minęło. 

Jak widać na poniższych listach żywności, dieta ta zachęca do spożywania pokarmów o niskim indeksie glikemicznym (IG), takich jak owoce, warzywa i pełne ziarna. Należy również unikać pokarmów, które zazwyczaj prowadzą do przyrostu wagi, tj. żywności bogatej w cukry i węglowodany proste! Pokarmy o niskim IG wspierają wrażliwość na insulinę, sprzyjają poprawie zdrowia serca i utracie wagi (4).

Dieta przeciwgrzybicza: co jeść, aby uniknąć infekcji grzybiczej?

Dieta przeciwgrzybicza opiera się na zdrowych nawykach żywieniowych. Oto przykłady produktów spożywczych, które powinno się jeść na tej diecie:

1)   Owoce o niskiej zawartości cukru

Owoce są zdrowe, jednak w kwestii zawartości cukru owoc owocowi nierówny. Jako że cukier stanowi pożywienie dla drożdży, najlepiej ograniczyć spożycie owoców bogatych w cukier. 

W poniższej tabeli przedstawiliśmy zestawienie owoców o niskiej i wysokiej zawartości cukru. Podane wartości odnoszą się do 100 g porcji (5):

2)   Warzywa o niskiej zawartości skrobi

Skrobia składa się z połączonych ze sobą cząsteczek cukru (6). Spożywanie warzyw bogatych w skrobię, takich jak kukurydza i ziemniaki, jest niedozwolone w diecie przeciwgrzybiczej (więcej na temat skrobi w następnej części). Oto przykłady warzyw o niskiej zawartości skrobi, po które śmiało można sięgać podczas stosowania tej diety:  

A co z grzybami? Przecież też nie zawierają skrobi, prawda?

To nie takie proste, jak mogłoby się wydawać. Jedni mówią, że można je jeść, inni, że nie, bo drożdżaki przecież też zaliczają się do grzybów. Jednak według Nowozelandzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Żywności nic nie wskazuje na istnienie związku pomiędzy infekcjami grzybiczymi u ludzi a spożywaniem grzybów. Odpowiednio przechowywane i przygotowywane grzyby powinny być więc bezpieczne do spożycia (7). 

3)   Żywność bogata w białko

Białko zarówno ze źródeł zwierzęcych jak i nie zwierzęcych świetnie sprawdza się przy diecie przeciwgrzybiczej. Wynika to z faktu, że taka żywność ma bardzo niską zawartość węglowodanów – mowa zwłaszcza o produktach pochodzenia zwierzęcego bogatych w białko.

4)   Pełne ziarna

Pełne ziarna to minimalnie przetworzone ziarna zawierające 3 części ziarna – otręby, zarodek i bielmo. Przykłady pełnych ziaren, które możesz jeść na diecie przeciwgrzybiczej to m.in. (8):

• Ryż brązowy
• Pełnoziarnista pszenica
• Kasza bulgur
• Płatki owsiane 
• Pełnoziarnista mąka kukurydziana

5)   Zdrowe tłuszcze

Tłuszcze jednonienasycone i wielonienasycone są zdrowe, z kolei tłuszcze nasycone i tłuszcze trans są szkodliwe. W poniższej tabeli znajduje się podsumowanie przykładów tłuszczów, które warto uwzględnić w diecie przeciwgrzybiczej:

6)   Probiotyki w diecie przeciwgrzybiczej – czy to dobry pomysł?

Badania wykazują, że probiotyki są skuteczne w zwalczaniu kandydozy (9, 10). Probiotyki, czyli żywe kultury dobrych bakterii, znajdują się w jogurtach, szczególnie w jogurtach naturalnych i greckich. Żywe kultury bakterii pomagają przywrócić równowagę w jelitach, eliminując szkodliwe bakterie i drożdże. Kupując jogurt w supermarkecie, warto dokładnie sprawdzić etykietę, ponieważ większość dostępnych na rynku jogurtów jest słodzona cukrem.  

Nasza rada? Jeśli walczysz z kandydozą, sięgnij po wysokiej jakości suplement z probiotykami. Sprawdzi się on lepiej niż jogurt z żywymi kulturami bakterii. Wybieraj marki stosujące opatentowane szczepy i mają wysoką liczbę jednostek tworzących kolonię (jtk).

Dieta przeciwgrzybicza: czego unikać, aby pozbyć się infekcji grzybiczej?

Już pewnie domyślasz się, jakiej żywności należy unikać, ale na wszelki wypadek podsumujmy to jeszcze raz.

1)   Cukier

Uwielbiasz cukier? To tak jak drożdżaki Candida! Jeśli nie chcesz, by drożdżaki te zagościły na dobre w Twoim organizmie, trzymaj się z daleka od cukru w jakiejkolwiek postaci. Lista słodzonych produktów spożywczych jest niezwykle długa. Poniżej omawiamy różne typy cukrów dodawanych powszechnie to żywności (11). Jeżeli tylko je dostrzeżesz na etykiecie, uciekaj!

W takim razie czy są jakieś alternatywne, zdrowe słodziki?

Tak! Na szczęście istnieją naturalne słodziki o niskiej zawartości węglowodanów. Należą do nich chociażby stewia, erytrol, ksylitol i ekstrakt z owocu mnicha (12-15). Są to jedne z najpopularniejszych naturalnych słodzików, które nie będą pożywką dla drożdży.

2)   Żywność o wysokiej zawartości skrobi

Tak jak już wspominaliśmy, dieta przeciwgrzybicza sugerowałaby unikanie warzyw o wysokiej zawartości skrobi. Jednak warzywa nie są jej jedynym źródłem, trzeba bowiem uważać na produkty takie jak:

• Rafinowane ziarna – ryż, owies, mąka kukurydziana, mąka pszenna
• Warzywa skrobiowe – maniok, ziemniaki, kukurydza, bataty, buraki, pasternak, soczewica, ignam
• Makaron i zupki chińskie
• Pieczywo

3)   Drożdże

Jeśli zmagasz się z infekcją grzybiczą, pamiętaj, aby unikać również żywności zawierającej drożdże spożywcze! Oto przykłady (16):

• Wypieki na zakwasie, takie jak chleb, herbatniki, muffiny itp.
• Słód (forma sfermentowanego jęczmienia) występujący w piwie, whisky, cukierkach takich jak Maltesers i popularnych napojach czekoladowych.
• Produkty fermentowane, takie jak napoje alkoholowe, kombucha, sos sojowy, miso.

4)   Pleśń

Podobnie jak drożdże, pleśń to również rodzaj grzyba. Myśl o jedzeniu pleśni może wydawać się obrzydliwa, ale o dziwo można ją znaleźć w wielu produktach spożywczych! Oto przykłady żywności, w której może znajdować się pleśń:

• Niektóre orzechy, w tym orzeszki ziemne, nerkowce i pistacje, ponieważ są one zazwyczaj przechowywane w ciepłych i wilgotnych silosach
• Sery pleśniowe, takie jak brie, gorgonzola, camembert i limburger
• Mięso marynowane, wędzone lub suszone
• Suszone i puszkowane owoce i warzywa.

Czy dieta przeciwgrzybicza Candida nada się również dla mężczyzn?

Oczywiście! Przerost drożdży Candida może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Dieta ta sprawdzi się u większości osób, które naturalny sposób chcą pozbyć się drożdżaków.

Czy dieta przeciwgrzybicza pozwala na picie kawy?

Jako że ziarna kawy są również fermentowane, pewnie zastanawiasz się, czy musisz zrezygnować z kawy. Picie około 3-5 filiżanek kawy dziennie zostało powiązane z obniżonym ryzykiem wystąpienia różnych chorób przewlekłych (17). Pytanie brzmi więc: czy korzyści przeważają nad ryzykiem? 

Cóż, to zależy. Spróbuj ograniczyć spożywanie tego trunku, nie dodawaj też cukru ani mleka. Niektórzy przy jednej czy dwóch filiżankach dziennie czują się dobrze i nie odczuwają żadnych negatywnych efektów. Jeżeli jednak zauważysz, że kawa pogarsza objawy infekcji, zalecamy wyeliminowanie jej z diety.

Czy dieta przeciwgrzybicza jest bezpieczna dla kobiet w ciąży?

Ważne jest, aby przed przejściem na jakąkolwiek dietę skonsultować się z ginekologiem-położnikiem. Jak wiesz, dieta przeciwgrzybicza jest bardzo restrykcyjna i może poważnie ograniczyć składniki odżywcze, których potrzebuje zarówno mama, jak i dziecko. Aby zapewnić pomyślny przebieg ciąży i jednocześnie opanować objawy infekcji, skorzystaj z profesjonalnej porady lekarskiej. 

Po jakim czasie dieta przeciwgrzybicza przynosi efekty?

Nie ma tu jednej prawdziwej odpowiedzi. Skuteczność diety może zależeć od tego, jak restrykcyjnie jej przestrzegasz (co może być trudniejsze, niż się wydaje) oraz od stopnia zaawansowania infekcji. Zalecamy jednak stosowanie diety przez 2-4 tygodnie, weryfikację symptomów i podjęcie decyzji o kontynuacji bądź zaprzestaniu diety.

Pamiętaj: możesz nie być w stanie całkowicie pozbyć się Candidy. Pamiętaj, że jest to normalna część ludzkiego mikrobiomu. Jednakże dopóki drożdżaki te pozostają pod kontrolą, nie powinny one powodować problemów zdrowotnych.

Wniosek

Dieta przeciwgrzybicza może pomóc w walce z infekcją grzybiczą. Najbardziej skuteczny plan leczenia będzie obejmował więcej niż tylko dietę. Aby szybciej pozbyć się objawów i zapobiec nawrotom infekcji, warto rozważyć zmianę stylu życia, spróbować całkowicie zrezygnować z rafinowanego cukru i przetworzonych węglowodanów oraz włączyć do swojej diety więcej probiotycznych pokarmów.